پرسش :

با عنایت به اینکه در دین مبین اسلام نسبت به حریّت انسان و اینکه شخصیت انسان خصوصا مؤمن داراى حرمت مى‌باشد توجه شده است، آیا عبد بودن و یا عبد داشتن و غیره با اصل آزادى انسان منافات دارد یا خیر؟


پاسخ :
باسمه تعالی؛ توجهى که در دین مبین اسلام نسبت به حریّت انسان شده به این نحو است که از نظر شارع مقدس هر انسانى بالاصاله آزاد است و براى آزاد شدن عبد هم راههایى قرار داده شده از جمله اینکه اگر بعضى از عبد آزاد شد این آزادى سرایت مى‌کند و تمام عبد آزاد مى‌شود، و در بعضى از موارد هم عبد منعتق مى‌شود-یعنى قهرا آزاد مى‌شود- و علاوه بر آن، آزاد کردن عبد مستحب است و در بعضى از موارد آزاد کردن از جهت کفاره، واجب تعیینى یا تخییرى مى‌شود، و این امر با وجود عبد در بعضى موارد به جهت مصالحى که در بین وجود دارد مثل گردش امور اجتماع منافاتى ندارد، و اللّه العالم.

منبع: استفتائات جدید، آیت الله العظمی جواد تبریزی (رحمه الله)، جلد دوم، قم: نشر سرور، 1385.